20+1 نکته جذاب و خواندنی از سریالهای رمضانی تلویزیون/از بیشترین ممیزی تا...
سالهاست که ماه رمضان جایی ویژه در کنداکتور تلویزیون یافته است. جایگاهی که باعث میشود از ماههای قبلتر حواشی مربوط به ساخت سریالهای مخصوص این ماه آغاز شده و تا مدتی بعد از پایان ماه ادامه یابد. برای اولین بار در سالهای اخیر سعی کرده ایم با کنار هم گذاشتن سبد محصولات رسانه ملی در همه سالهای اخیر، نکات جذاب و خواندنی مربوط به این ماه را بیرون بکشیم.
صبا: سالهاست که ماه رمضان جایی ویژه در کنداکتور تلویزیون یافته است. جایگاهی که باعث میشود از ماههای قبلتر حواشی مربوط به ساخت سریالهای مخصوص این ماه آغاز شده و تا مدتی بعد از پایان ماه ادامه یابد. روزنامه صبا برای اولین بار در سالهای اخیر سعی کرده با کنار هم گذاشتن سبد محصولات رسانه ملی در همه سالهای اخیر، نکات جذاب و خواندنی مربوط به این ماه را بیرون بکشد. این شما و این 21 نکته خواندنی درباره سریالهای رمضان.
1- پرکارترین کارگردان: علیرضا افخمی
علیرضا افخمی اگر امسال هم می‌توانست مجوز ساخت سریال جدیدش را بگیرد، تبدیل به یک رکورددار درست و حسابی در زمینه کارگردانی سریالهای مناسبتی ماه رمضان می‌شد ولی گویا تلویزیون اصلاحات زیادی برای طرح جدیدش در نظر گرفته و افخمی نپذیرفته که با این تعداد اصلاحات سریال تازه‌اش را برای ماه رمضان کلید بزند. اما افخمی بدون این سریال ساخته نشده‌اش هم رکورددار کارگردانی در زمینه سریالهای مناسبتی ماه رمضان است. او تا به حال چهار مجموعه «زیر زمین»، «او یک فرشته بود»، «پنجمین خورشید» و «پنج کیلومتر تا بهشت» را طی نزدیک به یک دهه برای تلویزیون ساخته که «او یک فرشته بود» هنوز هم موفق‌ترین سریال او به حساب می‌آید. پس از افخمی، رضا عطاران (خانه به دوش، متهم گریخت، بزنگاه)، سعید سلطانی (شکرانه، رسم عاشقی، مأمور بدرقه) و سیروس مقدم (عروج، اغما، روز حسرت) با سه سریال در مکان دوم ایستاده‌اند.
2- پرکارترین فیلمنامه‌نویس: علیرضا افخمی، علیرضا کاظمی‌پور، سید سعید رحمانی
در فیلمنامه‌نویسی سه نویسنده همگام با هم حرکت می‌کنند. علیرضا افخمی که عنوان پرکارترین کارگردان را هم یدک می‌کشد چهار فیلمنامه نوشته که دو تا را (پنجمین خورشید، پنج کیلومتر تا بهشت) خودش کارگردانی کرده و دو فیلمنامه دیگر (اغما و روز حسرت)را هم سیروس مقدم جلوی دوربین برده است. علیرضا کاظمی‌پور هم با نگارش چهار فیلمنامه در کنار افخمی قرار می‌گیرد. کاظمی‌پور را به دلیل نگارش فیلمنامه‌های «گمگشته»، «فقط به خاطر تو» به کارگردانی اکبر منصور فلاح، «او یک فرشته بود» و «میوه ممنوعه» می‌توان به عنوان موفق‌ترین نویسنده سریالهای ماه رمضان معرفی کرد. سریال‌هایی که کاظمی‌پور نوشته همگی پرمخاطب‌ترین سریال زمان خودشان بودند. سید سعید رحمانی هم چهار فیلمنامه «همراز» به کارگردانی سامان مقدم، «رسم عاشقی»، «مرده متحرک» به کارگردانی رضا کریمی و «سی‌امین روز» به کارگردانی جواد افشار را نوشته که جز «همراز» دیگر سریال‌هایش مورد استقبال زیادی قرار نگرفتند.
3- پرکارترین تهیه‌کننده: رضا جودی
رضا جودی تهیه‌کننده خوش سابقه تلویزیون با تهیه‌کنندگی شش سریال ماه رمضانی با اختلاف در صدر جدول سریالهای ماه رمضان نشسته است. از شش سریالی که جودی آنها را تهیه کرده، دو سریال «اغما» و «صاحبدلان» جزو بهترین آثار ماه رمضانی شناخته می‌شوند ولی «نو عروس» به کارگردانی بیژن میرباقری، «مرده متحرک»، «عبور از پاییز» به کارگردانی مسعود شاه محمدی و «سی‌امین روز» نتوانستند سریالهای موفق و پربینده‌ای لقب بگیرند. اما اساعیل عفیفه با اینکه چهار سریال را برای ماه رمضان تهیه کرده اما او هم مثل جودی دو سریال بسیار موفق دارد و دو سریال نه چندان موفق. «در مسیر زاینده رود» و «میوه ممنوعه» موفق‌ترین سریالهای عفیفه هستند و «مأمور بدرقه» و «رسم عاشقی» سریالهای نیمه موفق او در ماه رمضان بوده‌اند. پس از این دو زوج، ایرج محمدی و مهران مهام، رامین عباسی‌زاده و داوود هاشمی با تهیه سه سریال پرکارترین‌ها هستند.
4- پرکارترین بازیگر مرد: سیروس گرجستانی
اگر سریالهای ماه رمضان را دنبال کرده باشید بعید است که ندانید پرکارترین بازیگر تلویزیون آن روزها در سالهای گذشته کسی به‌جز سیروس گرجستانی نیست. او با نقش‌آفرینی در 6 سریالِ «یادداشت‌های کودکی»، «پشت کنکوری‌ها»، «رانت‌خوار کوچک»، «متهم گریخت»، «صاحبدلان» و «مأمور بدرقه» رکورددار حضور است. گرجستانی در هر بار حضورش نقش‌های متفاوتی ارائه کرد که مهم‌ترین و به یادماندنی‌ترین‌شان هاشم آقا، مرد میانسال عصبی اما مهربان «متهم گریخت» رضا عطاران است. گرجستانی با نقش هاشم آقا تیپ جدیدی از مردهای ساده‌دل و دوست‌داشتنی را در مجموعه‌های کمدی به وجود آورد و هنوز که هنوز است اکثر نقش‌هایش به هاشم آقا تنه می‌زند و شباهت بسیاری به آن دارد. گرجستانی که به خاطر این پرکاری در مجموعه‌های تلویزیونی سالهاست به عنوان یک کمدین شناخته میشود اما خودش اعتقاد دارد یک کمدین نیست بلکه بازیگر کمدی‌های موقعیت است که البته وقتی به نقش او در سریال «کلاه پهلوی» نگاه می‌کنیم به درستی حرفش پی می‌بریم.
5- پرکارترین بازیگر زن: بهاره رهنما، آناهیتا همتی، مهرانه مهین‌ترابی، شبنم قلی‌خانی، ثریا قاسمی
یکسری محدودیت‌های بازیگری برای زنان در سینما و به خصوص تلویزیون در ایران باعث شده کارگردانان برای تکراری نشدن نقش‌های زن مجموعه‌های تلویزیونی خود، دائماً بازیگران زن خود را عوض کنند، به همین دلیل حتی در مجموعه‌های مناسبتی مثل ماه رمضان هم بازیگر مطرحی وجود ندارد که بیش از سه کار انجام داده باشد. البته همین بازیگرها هم بیشتر در نقش‌های فرعی ظاهر شده‌اند. بهاره رهنما با «زیر زمین»، «مأمور بدرقه» و «خداحافظ بچه»؛ آناهیتا همتی با «نسیم رؤیا»، «خانه به دوش» و «یک وجب خاک»؛ مهرانه مهین‌ترابی با «یادداشت‌های کودکی»، «نو عروس» و «مأمور بدرقه»؛ ثریا قاسمی با «او یک فرشته بود»، «صاحبدلان» و «جراحت»؛ شبنم قلی‌خانی با «نردبام آسمان»، «پنجمین خورشید» و «نون و ریحون» بازیگرانی هستند که رکورددار حضور در سریالهای ماه رمضان هستند. البته شاید بازیگران دیگری از نظر تعداد سریال‌ها از این چند نفر حضور بیشتری تجربه کرده باشند اما به اندازه این چند نفر چهره شناخته شده یا سابقه درخشان‌تری ندارند. مهرانه مهین‌ترابی با بازی در مجموعه «یادداشت‌های کودکی» که در سال 1380 پخش شد، قدیمی‌ترین بازیگر زن چهره در مجموعه‌های ماه مبارک رمضان به حساب می‌آید و پس از او آناهیتا همتی با نقش‌آفرینی در «نسیم رؤیا» ساخته 1381 و به ترتیب ثریا قاسمی؛ بهاره رهنما و شبنم قلی‌خانی در مرتبه‌های دیگر قرار می‌گیرند. اگرچه هستند بازیگران زن شناخته شده‌ای که در نقش‌های اصلی با بازی در یک مجموعه ماندگار شدند اما هیچگاه تجربه حضور در کار مناسبتی ماه رمضان را نداشته‌اند.
6- ژانر اختراع شده در ماه رمضان: ماورایی
از ژانرهایی که در ماه رمضان اختراع شد و طرفداران بسیاری برای خود دست و پا کرد، ژانر ماورایی بود! در ژانر ماورایی ما با روح‌هایی که در زمان سفر می‌کنند یا افرادی که مثل اساطیر ویژگی‌های عجیب و غریب دارند و به قول معروف خرق عادت می‌کنند یا شخصیت‌های تمثیلی مثل شیطان و فرشته سر و کار داریم، اما شروع این ژانر به کدام مجموعه برمی‌گردد؟ سریال «کمکم کن» ساخته قاسم جعفری اولین سریالی است که در این محدوده می‌گنجد، داستان پسری که به کما می‌رود و از آن دنیا به این دنیا باز می‌گردد و تصمیم می‌گیرد اشتباهاتش را جبران کند تا خودش و دوستانش نجات پیدا کنند. بعد از موفقیت این سریال بود که موج سریالهای ماورایی در تلویزیون به راه افتاد که هنوز هم سرشناس‌ترین آنها سریال «او یک فرشته بود» است. سریالی که توانست به خوبی شخصیت شیطان را در دو قالب زن و مرد به تصویر بکشد. «اغما» هم با بازی‌های خوب و شخصیت منفی بسیار محبوبش الیاس (حامد کمیلی) توانست یکی از پرمخاطب‌ترین سریالهای سال شود. اما ساخت سریالهای نه چندان موفقی چون «ملکوت»، «سقوط یک فرشته»، «سی‌امین روز» و «پنج کیلومتر تا بهشت» منجر به سقوط و پایان یافتن این ژانر در سریال‌سازی تلویزیون شد. هر چند گاهی خبرهایی در خصوص ساخت دوباره از این دست سریال‌ها به گوش می‌رسد اما خیلی بعید است که دوباره ماورایی‌ها بتوانند اوج بگیرند.
7- محبوب‌ترین ژانر: کمدی
در یک دوره استقبال بالای مخاطبان از دیدن کارهای کمدی در ماه رمضان باعث شد این ژانر محبوب‌ترین ژانر در بین مجموعه‌های دیگر تلویزیونی ماه رمضانی باشد، سالی که «خانه به دوش» از شبکه سه پخش شد تلویزیون طبق آماری این سریال را مورد توجه‌ترین سریالهای مناسبتی 20 سال گذشته تلویزیون اعلام می‌کند. هرچند شبکه‌های دیگر سیما با سریالهای «گمگشته» و «یادداشت‌های کودکی» در نیمه اول دهه 80 به شکوفا شدن این ژانر کمک کردند اما سریالهای موفق رضا عطاران در شبکه 3 باعث شد ژانر کمدی مقبول‌ترین و پربیننده‌ترین ژانر سریالهای ماه رمضانی در 12 سال گذشته باشد. حدود 17 عنوان سریال کمدی در این سال‌ها برای ماه رمضان ساخته شده که حداقل نیمی از آنها کارهای موفقی لقب گرفته‌اند، از جمله «پشت کنکوری‌ها»، «رانت‌خوار کوچک» و «دودکش» ولی هیچ یک تا کنون نتوانسته‌اند موفقیت سریالهای رضا عطاران را به دست آورند. با اینکه مجموعاً در تلویزیون چند سالی است، کار کمدی درست و حسابی کم ساخته میشود اما هنوز هم تلویزیون تأکید دارد یکی از سریالهای ماه رمضانی‌اش حتماً کمدی باشد.
8- بیشترین بازپخش: «پشت کنکوری‌ها»
شاید پریسا بخت‌آور کارگردان سریال «پشت کنکوری‌ها» هیچ وقت تصورش را هم نمی‌کرد که روزی سریال خوش‌ساختی که در ماه رمضان 81 روانه آنتن شبکه تهران کرد تبدیل به تکراری‌ترین سریال تلویزیون شود. در مدت 12 سالی که از ساخت این سریال می‌گذرد شاید نزدیک به ده بار این سریال از شبکه‌های مختلف سیما روی آنتن رفته باشد. وجود دو شبکه آی‌فیلم و تماشا که قط سریال پخش می‌کنند هم مزید بر علت شده تا این سریال احتمالاً بیش از این‌ها روی آنتن برود. هر چند که فیلمنامه و بازی‌ها به شدت جذاب و ماندگار است اما بهترین سریال دنیا هم اگر قرار باشد این تعداد بازپخش مداوم داشته باشد مخاطب نه تنها آن را دوست نخواهد داشت بلکه تأثیرات منفی آن ماندگاری سریال را هم از بین خواهد برد.
9- بیشترین ممیزی: «بزنگاه»
شرایط ساخت سریال‌سازی در تلویزیون به دلیل محدودیت‌هایی که گاهاً قانونی و گاهاً سلیقه‌ای اعمال میشود کار را برای کارگردانان سخت می‌کند. خبر ممیزی یا تعدیل سکانس‌ها یا پلان‌های سریالهای معروفی را در این سال‌ها شنیده‌ایم. در ماه رمضان هم سریال‌هایی بوده‌اند که دچار ممیزی‌های ریز و درشت شده‌اند اما بدون شک مهم‌ترین و بیشترین ممیزی نصیب سریال «بزنگاه» شد، حجم ممیزی‌ها در این سریال آنقدر زیاد بود که رضا عطاران پس از پایان پخش سریال عطای کار کردن در تلویزیون را به لقایش بخشید و تا امروز هیچ همکاری مشترکی با تلویزیون انجام نداده است. داستان هم از آنجا شروع شد که شورای نظارت بر سازمان صدا و سیما در نامه‌ای به ضرغامی ایرادات اساسی و مهم زیادی را به سریال عطاران گرفتند. ایرادای مثل تمسخر غیر مستقیم مراسم عزاداری و نیز سوگواری پیشوایان اسلامی، لوث کردن آیین و مراسم تشییع جنازه و عزاداری مسلمانان، توهین به اذکار و مفاهیم دینی، نمایش تصویری مذموم از بانوان چادری، نمایش چهره‌ای مذموم و زشت از طبقات متوسط و پایین اقتصادی، پس از آن نمایندگان مجلس هم وارد این اعتراضات شدند و نقطه عطف این داستان بیانیه و اعتراض رسمی نمازگزاران در نماز جمعه بود که طی آن خواستار توقف پخش سریال از تلویزیون شدند. اعتراضی که در نهایت به جایی نرسید و سریال تا آخرین قسمت روی آنتن رفت اما از همان زمان حذفیات سریال آغاز شد و دقایق هر قسمت از آخرین اثر عطاران در تلویزیون هر روز کمتر و کمتر شد.
10- متنوع‌سازترین کارگردان: سعید سلطانی
هر چند سیروس مقدم را از معدود کارگردان‌هایی می‌دانند که در هر زمینه‌ای سریال ساخته اما در ماه رمضان سعید سلطانی از لحاظ تنوع موضوعی بالاتر از مقدم قرار دارد. سلطانی ابتدا در سال 83 به سراغ ساخت سریال «رسم عاشقی» رفت، سریالی که به تاریخ معاصر ایران می‌پرداخت و جریانات کمبود گندم در سال 1320 را در بستر یک ماجرای عاشقانه روایت می‌کرد. شخصیت اصلی این سریال يک شخصيت جاهل بود که سروش صحت با گریمی متفاوت آن را بازی می‌کرد. پس از آن سلطانی به سراغ ساخت «شکرانه» رفت. این سریال را سلطانی برای رمضان سال 86 ساخت و موضوعش کاملاً امروزی و در خصوص جوانی بود که برای یافتن حقیقتی مهم راهی کشور تاجیکستان میشود. «شکرانه» هدفش نزدیکی ارتباط بین فرهنگ دو کشور ایران و تاجیکستان بود و توانست مخاطب نسبتاً خوبی به دست آورد، اما سومین کار سلطانی برای ماه رمضان در سال 87 ساخته شد که یک کار کمدی بود و در آن از سه چهره محبوب کمدی یعنی سیروس گرجستانی، جواد رضویان و محسن تنابنده استفاده کرد. سریالی که به داستان معروف پلیس در پی دزد می‌پرداخت و با اینکه جزو موفق‌ترین کارهای کمدی در ماه رمضان به حساب نمی‌آید اما در زمان خودش مخاطب خوبی به دست آورد.
11- پر حاشیه‌‌ترین‌ها
حاشیه همیشه گریبانگیر سریالهای تلویزیونی بوده و هست ولی گاهی اوقات حاشیه‌ها بیشتر از حد معمول رسانه‌ای و پر سر و صدا می‌شوند. این مسئله شامل سریالهای پخش شده در ماه رمضان هم میشود. از پرحاشیه‌ترین سریالهای تلویزیون در ماه رمضان «پنج کیلومتر تا بهشت»، «اغما»، «سی‌امین روز»، «در مسیر زاینده‌رود» و « نون و ریحون» ساخته فرزاد موتمن است.
پنج کیلومتر تا بهشت
عجیب‌ترین اتفاقی که در حاشیه این سریال افتاد، خودکشی پسر بچه دوازده‌ساله‌ای بود که به علت اینکه موضوع این سریال برایش جالب بود، تصمیم می‌گیرد راهی را که شخصیت اصلی سریال رفته، بپیماید تا همچون یک روح به مکان‌هایی که دوست دارد پرواز کند. این پسربچه با وجود بیماری بیش‌فعالی در زمانی که در خانه با برادرش تنها بوده به برادرش می‌گوید تصمیم دارد یک روح شود و به سرکار مادر و پدرش برود تا ببیند آنها و همکاران‌شان درباره او چه می‌گویند و جلوی چشم برادرش خودش را از میله بارفیکس حلق آویز می‌کند.
اغما
این سریال اعتراض شدید جامعه پزشکی را به همراه داشت حتی با وجود نام بردن پزشکانی که به عنوان مشاور در کنار این سریال بودند. دلیل اعتراض جامعه پزشکان به این سریال نشان دادن سکانس‌های آماتورگونه‌ای از صحنه‌های عمل جراحی بود، از طرفی به علت کمرنگ نشان دادن نقش پرستاران در جهت همکاری با دکتران و همیاری بیماران جامعه پرستاران نامه‌ای اعتراضی به صدا و سیما نوشتند. از دیگر حاشیه‌های این سریال اصرار مدیران شبکه برای چادر سر کردن لعیا زنگنه بود که این امر ابتدا با مخالفت زنگنه و پس از آن با قبول او برای انجام این کار ختم به خیر شد.
سی‌امین روز
«سی‌امین روز» سریالی که بعد از دو سال از ساخته‌شدنش به نمایش درآمد در دوره تولید با اتفاق‌های خاصی همراه بود. پس از انصراف عجیب پرویز شیخ‌طادی از کارگردانی این مجموعه و خودداری ستاره اسکندری و گلچهره سجادیه از ادامه همکاری با این پروژه، هومن سیدی بازیگر این سریال اعلام می‌کند که او به ناچار و اجبار حاضر به ادامه همکاری با این سریال شده‌است. او در مصاحبه‌ای پس از ساخت سریال گفته بود: «من و همسرم به اتفاق به دفتر آقای جودی رفتیم و گفتیم ما با این شرایط ادامه نخواهیم داد. آقای جلالی (مدیر تولید) نامه‌ای جلوی ما گذاشتند و گفتند امضا کنید که نمی‌آیید و تبعات آن را هم می‌پذیرید. اگر نیایید سیصد میلیون خسارت این یک ماه را باید پرداخت کنید. من به آقای جودی گفتم قرار بوده ما با آقای شیخ‌طادی کار کنیم نه با آقای افشار، ایشان گفت شما قراردادت را ببین که با من قرارداد بستی یا آقای شیخ‌طادی؟ معلوم است که با تهیه‌کننده قرارداد بسته‌ام اما وظیفه تهیه‌کننده محترم این است که به موقع دستمزد مرا بدهد قطعاً من برای انجام یک کار با کارگردان طرف هستم.» با وجود این حواشی انتظار ندارید که سریال موفقی شده باشد؟»
در مسیر زاینده‌رود
پخش این مجموعه که داستان آن در شهر اصفهان می‌گذرد با جنجال‌های زیادی از سوی مسئولان شهر اصفهان همراه شد و تا جایی پیش رفت که عادل فردوسی‌پور نیز نسبت به این سریال در برنامه نود واکنش نشان داد. همین طور ابوالفضل قربانی سخنگوی شورای اسلامی شهر اصفهان نیز آن روزها نظرات بسیار متفاوتی درباره این سریال ارائه کرد. او یک‌بار از لهجه‌های بد بازیگران این سریال شکایت کرد، بار دیگر از ارزشمندی هدف سازندگان مجموعه حرف زد و بار دیگر گفته بود: «ایرادهای این سریال روز به روز بیشتر میشود» با این وجود این سریال در زمان پخش بسیار مورد استقبال مردم و منتقدان قرار گرفت و حسن فتحی بار دیگر به موفقیت دست یافت.
نون و ریحون
این سریال که به علت همزمانی با وقایع سال 88 مسئولان را دچار سوء تفاهم‌های بسیاری درباره بعضی از سکانس‌های این مجموعه کرد به ناچار با ممیزی‌های فراوانی در بازپخش‌هایش مواجه شد. سکانس‌هایی که در زمان پخش اولیه یک چیز بودند و در زمان تکرار آن قسمت به شکل دیگری و با حذفیات بسیار به نمایش در آمدند. از طرفی به دلایلی که هیچگاه معلوم نشد فرزاد موتمن در نیمه‌های راه تولید این مجموعه ادامه کارگردانی را به دستیار خود بهرنگ توفیقی سپرد که موجب نارضایتی بعضی از مخاطبان شد.
12- اولین تجربه سریال‌سازی با ساخت سریال ماه رمضانی: رامبد جوان و فرزاد موتمن، سامان مقدم
تا اواخر دهه هفتاد، مردم رامبد جوان را به «فرید جینگل برد» خانه سبز می‌شناختند. پسر لاغری که در آن سریال خاطره‌انگیز نقش فرزند خسرو شکیبایی و مهرانه مهین‌ترابی را بازی می‌کرد و هر از چندگاهی هم در نقش جد بزرگ خانواده ظاهر می‌شد. جوان پس از «خانه سبز»، سریال پر مخاطب دیگری به نام «کت جادویی» را بازی کرد تا محبوبیتش در بازیگری دو چندان شود. اما رمضان 80 بود که نام رامبد جوان به عنوان کارگردان سریال «گمگشته» باعث تعجب همه شد. تعجبی که با دیدن خوش ساخت بودن سریال بیشتر هم شد و پس از آن بود که نام کارگردان هم در کنار نام رامبد جوانِ بازیگر خودنمایی کرد. جوان بعد از «گمگشته » سریالهای «نشانی»، «مسافران»، «توطئه فامیلی» را کارگردانی کرد ولی به جز «مسافران» بقیه آنها نتوانستند با مردم ارتباط برقرار کنند و موفقیت‌های «گمگشته» را به دست بیاورند. فرزاد موتمن دیگر کارگردانی است که اولین و فعلاً آخرین تجربه سریال‌سازی‌اش را در ماه رمضان به دست آورد. موتمن که بیشتر با ساخت تله‌فیلم در تلویزیون حضور داشت، در رمضان 89، سریال «نون و ریحون» را به عنوان اولین سریالش برای شبکه پنج ساخت. اما با توجه به حاشیه‌هایی که برای این سریال به وجود آمد و ممیزی‌ها و حاشیه‌های متعددی که در طول کار پیش آمد نتوانست رضایت مخاطبان را جلب کند. موتمن چند بار دیگر تلاش کرد تا سریال دیگری هم برای تلویزیون بسازد اما تا امروز این اتفاق رخ نداده است. اولین کار تلویزیونی سامان مقدم هم به مینی‌سریال پانزده قسمتی «همراز» برمی‌گردد که رمضان 81 از شبکه سه پخش شد و با استقبال خوبی از سوی مخاطبان مواجه شد. مقدم بعد از «همراز» هم سریال کمدی «شمس العماره» را ساخت که در سال 88 روی آنتن رفت.
13- کارگردانان تک کار: محمدمهدی عسگرپور
در سریالهای ماه رمضان کارگردانان سرشناسی هستند که جز پرکاران به شمار می‌روند، کارگردان‌های معمولی و درجه دومی هم هستند که فقط یک کار ساخته‌اند اما کارگردانان شناخته شده و معروفی هم در این ماه دست به ساخت سریال زده‌اند با این تفاوت که آنها هم فقط یک بار دست به ساخت سریال زده‌اند. یکی از این چهره‌ها محمدمهدی عسگرپور است. تنها سریال مناسبتی این کارگردان «جراحت» است که در رمضان 89 از شبکه سه پخش شد و اتفاقاً تجربه بسیار خوبی برای عسگرپور بود. کارگردانی که قبل و بعد این سریال دو مجموعه موفق «گل‌های گرمسیری» و «شیدایی» را ساخت، «اگه بابام زنده بود» هم تنها سریالی بود که همایون اسعدیان برای ماه رمضان در سال 83 ساخت. این سریال کمدی در سی قسمت 30 دقیقه‌ای از شبکه یک پخش شد. اسعدیان سه سال بعد از این کار، مجموعه بسیار موفق «راه بی‌پایان» را ساخت که مقایسه میزان استقبال مخاطبان از این دو کار نشان می‌دهد سریال ملودرام و اجتماعی اسعدیان خیلی بهتر از کارهای کمدی از آب درمی‌آید.
14- کوتاه‌ترین بازگشت یک چهره: مهدی باقر بیگی
مهدی باقربیگی، همان پسر شیرین «قصه‌های مجید» را همه به یاد دارند. وقتی که خبر ساخت سریالی از حسن فتحی با بازی مهدی باقربیگی پخش شد، همه با خوشحالی منتظر بودند تا قهرمان سریال «قصه‌های مجید» را بعد از بیست سال در تلویزیون ببینند. با توجه به قصه و موضوع «در مسیر زاینده رود» که در اصفهان می‌گذشت، همه منتظر بودند تا مهدی باقربیگی همان حال و هوای بیست سال پیش را تداعی کند ولی ناگهان در قسمت دوم این سریال تمام رشته‌ها پنبه شد و مهدی باقربیگی به دست اشکان خطیبی کشته شد و سهم ما از نوستالژی دوران کودکی‌مان به دو قسمت هم نرسید. بازگشت مهدی باقربیگی به تلویزیون خیلی زود با مرگش تمام شد.
15- مهم‌ترین سریالی که خارج از تهران ساخته شد: در مسیر زاینده رود
معمولاً تمام سریالهای ایرانی به جز کارهای دفاع مقدسی یا تاریخی در تهران فیلمبرداری می‌شوند و سریالهای ماه رمضانی هم از این قاعده مستثنی نیستند. اما تنها سریال مطرحی که موضوع و اتفاقات آن در خارج از تهران گذشت «در مسیر زاینده رود» بود. این سریال بیشتر از پلان‌های خارجی شهر اصفهان استفاده کرد اما با این حال، حدود 70 در صد این کار در تهران و با ساخت دکور و تشابه‌سازی فیلمبرداری شده بود. البته حسن فتحی از کاری که کرده بود پشیمان شد چرا که در سال 89 بعد از پخش «در مسیر زاینده رود» در جلسه نقد و بررسی این سریال گفت: «اواخر سال 87 من، آقای نادری و آقای عفیفه فکر کردیم چقدر خوب است که هر سال سریالی بسازیم و به یکی از استان‌های کشور بپردازیم، اما با توجه به واکنش برخی از اصفهانی‌ها به لهجه شخصیت‌های این سریال و تجربه تلخی که به دست آوردم، انصراف خودم را برای ساخت سریال در شهرستان‌ها اعلام می‌کنم.»
16- تنها سریالی که خارج از ایران ساخته شد: شکرانه
شکرانه به کارگردانی سعید سلطانی تنها سریال ماه رمضانی است که خارج از ایران ساخته شده است. قسمت‌های اولیه این کار در تهران می‌گذشت اما موضوع قصه، شخصیت‌های این سریال را به تاجیکستان کشاند. بخش اعظم کار در این کشور فیلمبرداری شد که بیشتر با هدف نشان دادن فرهنگ مردم تاجیکستان و نزدیکی فرهنگشان به ما ایرانیان ساخته شد، اما منصور سهراب‌پور تهیه‌کننده این کار معتقد است که برخلاف تصور، تهیه‌کننده چندان سودی نمی‌کند و هزینه‌های فیلمبرداری در خارج از ایران ـ به دلیل قوانین و مقررات خاص هر کشورـ آنقدر بالاست که به نظر می‌آید زمانی این اتفاق باید بیفتد که داستان و بازیگران و کارگردانی اثر ارزش این همه هزینه کردن را داشته باشد. شاید همین دلایل سهراب‌پور باعث شده که ما «شکرانه»های زیادی را در تلویزیون نبینیم
17- ستاره‌ها در ماه رمضان
در کنار بازیگران پرکار تلویزیونی که در مجموعه‌های تلویزیونی ماه رمضان بازی کرده‌اند حضور چندین چهره مطرح سینمایی هم در بین سریالهای ماه رمضان دیده میشود. آنا نعمتی در مجموعه‌ی«همراز»؛ باران کوثری در «صاحبدلان»، علی نصیریان، طناز طباطبایی و هانیه توسلی در«میوه ممنوعه»، فرامرز قریبیان در «روز حسرت» و ویشکا آسایش در«نردبام آسمان» مهم‌ترین چهره‌های مطرحی هستند که پایشان به سریالهای ماه رمضانی باز شده است و جالب است که همگی بازی‌های درخشانی را در این تجربه‌ها به یادگار گذاشته‌اند. فرامرز قریبیان که به قول خودش برای دستمزد در سریال‌ها بازی می‌کند از پس نقش پدر مهربان سخت‌گیر پوریا پورسرخ برآمد. باران کوثری بازیگر نقش دینا در سریال صاحبدلان هم در تنها تجربه تلویزیونی‌اش (اگر مجموعه کلاه قرمزی را تجربه بازیگری ندانیم) حسابی درخشید و ماندگار شد. هر چند خودش گفته بود اگر فیلمنامه خوب نبود در این نقش بازی نمی‌کرد اما فیلمنامه خیلی خوب بوده و او را وسوسه کرده تا در این کار نقشی داشته باشد. نتیجه حضور او در «صاحبدلان» و بازی‌اش در کنار حسین محجوب یکی از بهترین رابطه‌‌های یک پدربزرگ و نوه‌اش را شکل داد. هنرمندی هانیه توسلی در بازسازی شخصیت دختری که در پی انتقام گرفتن پیرمردی را می‌فریبد آنقدر خوب از آب در می‌آید که با توجه به خط قرمز بودن این شخصیت در عرف و عادت تلویزیون هیچ‌گونه ممیزی شامل حالش نشد، نصیریان هم که بازی درخشانش در نقش حاج یونس فتوحی سریال «میوه ممنوعه» بدون هیچ حرف و حدیثی نقطه عطف بازیگری این بازیگر توانا در دهه هشتاد بود.اح در این سریال جای هیچ حرف باشکوه او به عرصه بازیگری بود این سریال هم نشان داد آسایش استع و بالاخره «آی بانو» شخصیتی بود که ویشکا آسایش در سریال «نردبام آسمان» به خوبی توانست از پس آن برآید و بعد از سریال «امام علی (ع)» که ورود باشکوه او به عرصه بازیگری بود این سریال هم نشان داد آسایش استعداد خوبی در زمینه کارهای تاریخی-مذهبی دارد.
18- پشت هم سازها!
سیروس مقدم از آن کارگردان‌هایی است که در مناسبت‌های مختلف به صورت متوالی به کارگردانی مجموعه‌های مختلفی می‌پردازد اما این فرصت در مناسبتی مثل ماه رمضان کمتر برای کارگردانان دیگر پیش می‌آید تا چند سال پشت سرهم به کارگردانی سریالهای ماه رمضانی مشغول باشند. ولی از آنجا که استثنا همیشه وجود دارد پیش آمده که کارگردانی آنقدر در مجموعه اول خود به دلیل انتخاب سوژه، یا استقبال مخاطبان موفق بوده است که این شانس را پیدا کرده تا برای یک‌سال دیگر توانایی‌های خود را به معرض نمایش بگذارد. اولین کارگردانی که در سریالهای مناسبت ماه رمضان این بخت را پیدا می‌کند پریسا بخت‌آور با سریالهای «یادداشت‌های کودکی» در سال 1380 و« پشت کنکوری‌ها» در سال 1381 است. او با وجود موفقیت بسیاری که در ساخت سریال کمدی «پشت کنکوری‌ها» به‌دست آورد دیگر برای این مناسبت به ساخت مجموعه‌ای روی نیاورد. همین‌طور رضا عطاران که با ساخت سریال بسیار موفق « خانه به دوش» جا پایش را در فهرست کارگردان‌های ماه رمضان محکم کرد در سال بعد سریال موفق «متهم گریخت» را با همان حال و هوا کارگردانی کرد، عطاران بعد از آن به مناسبت نوروز مهاجرت کرد تا رشته تداوم ساخت سریالش در این ماه پاره شود. اما علیرضا افخمی بعد از سریال بسیار موفق«او یک فرشته‌بود» در سال 1384 سال بعد سریال کمدی اجتماعی «زیرزمین» را جلوی دوربین برد که اصلاً به پای موفقیت مجموعه قبلش نرسید و بالاخره موتورهزار تلویزیون هم با ساخت مجموعه‌های«اغما» 1386 و «روز حسرت» 1387 در کنار سعید سلطانی با مجموعه‌های «شکرانه» 1386 و «مأمور بدرقه» در سال 1387 دو کارگردان دیگری هستند که دو سال متوالی برای ماه رمضان سریال ساختند.
19- کمبود سریالهای تاریخی-اسلامی
برعکس آنچه که به نظر می‌آید ماه رمضان از آن مناسبت‌هایی است که ژانرهای تاریخی با توجه به مفاهیم و مضامینی که به آن وابسته است باید مورد توجه بیشتری قرار بگیرد، اما با یک نگاه ساده به دست کم‌گرفتن این ژانر در این مناسبت پی می‌بریم. تنها سریال در ژانر تاریخی اسلامی سریال دیده نشده «نردبام آسمان» بود که در سال 1388 و به کارگردانی محمدحسین لطیفی ساخته شد اما به علت زمان پخش نامناسب خیلی مورد توجه منتقدان و مخاطبان قرار نگرفت. البته که در سالهای بعد با بازپخش مناسب این مسئله جبران شد. همین‌طور سریال «رسم عاشقی» ساخته سعید سلطانی نیز با نگاهی به تاریخ معاصر ایران ساخته شد که این سریال نیز چندان مورد استقبال قرار نگرفت. غیر از این دو سریال، سریال موفقی در زمینه آثار تاریخی در ماه رمضان روی آنتن نرفته است.
20- تنها سریال دنباله‌دار
شبکه 5 چند سالی است که برای ماه رمضان سری جدیدی از «مجموعه شاید برای شما اتفاق بیفتد» را به نمایش در می‌آورد. این مجموعه در سه سال متوالی 90، 91 و 92 در ماه مبارک در حالی پخش شد که قسمت‌های دیگری از آن در طول سال از این شبکه پخش میشود. با این قرار این مجموعه از طولانی‌ترین مجموعه‌های ماه مبارک رمضان در طول سالهای گذشته در مقابل دو مجموعه کوتاه همراز و عروج سامان مقدم و سیروس مقدم قرار می‌گیرد. شاید برای شما اتفاق بیفتد به احتمال زیاد امسال نیز از انتخاب‌های شبکه 5 سیما برای ماه رمضان باشد.
21- ماه رمضان سرنوشتشان را عوض کرد
امیر جعفری
امیر جعفری با بازی در سال 80 با بازی در سریال طنز «بدون شرح» به شهرت رسید . او تا مدت‌ها در نقش‌های کمدی غرق شده بود که «کمربندها را ببندیم» و «من یک مستاجرم» جز کارهای موفق او بودند. اما در سال 86 و در حالی که این بازیگر توانا مشمول قاعده «بازیگران کمدی فقط کمدی بازی می‌کنند» شده بود حسن فتحی او را نجات داد و از او در نقشی استفاده کرد که با تمام کارهای قبلی‌اش زمین تا آسمان متفاوت بود. جعفری در «میوه ممنوعه» شخصیتی جدی و تا حدودی منفی به نام جلال را بازی کرد که این نقش توانست روند بازیگری حرفه‌ای او را چه در سینما و تلویزون تغییر دهد و در سالهای بعد این کار هم، توانست علاوه بر کارهای کمدی از پس نقش‌های جدی و منفی هم به خوبی برآید.
بهاره افشاری
مردم هنوز بهاره افشاری را به نام «شیطان» سریال «او یک فرشته بود» می‌شناسند. بازیگری که برای اولین‌بار علیرضا افخمی او را معرفی کرد و توانست به خوبی از توانایی‌های او استفاده کند. «او یک فرشته بود» سکوی بسیار خوبی برای این بازیگر به شمار می‌رفت. اما انتخاب‌های بعدی افشاری چه در سینما و چه در تلویزیون به گونه‌ای بود که او نتوانست از این شهرت به خوبی استفاده کند و موفقیتی که در «او یک فرشته بود» به دست آورد را تکرار کند. البته یکی دو سریال دیگر هم از افشاری با استقبال مخاطبان مواجه شد اما افشاری در آن سریال‌ها همان شخصیت «او یک فرشته بود» را بازی کرد با این تفاوت که دیگر فرشته نبود.
رامتین خداپناهی
رامتین خداپناهی به دلیل شباهت ظاهری بسیاری که به رضا کیانیان داشت مورد توجه قرار گرفت. او که در «مریم مقدس» و «معصومیت از دست رفته» نقش‌های کوتاهی را بازی کرد، توانست در سریال «فقط به خاطر تو» بدرخشد. تا جایی‌که تکه کلام «شیرین می‌زنی آ» که او در این سریال استفاده می‌کرد همچنان مورد استفاده مردم است. خداپناهی هم مانند بهاره افشاری می‌توانست از این شهرت به خوبی استفاده کند اما بقیه کارهای تلویزیونی او نتوانست مثل «فقط به خاطر تو» نظرات را به خود جلب کند و خداپناهی هیچگاه از ظرفیت بالقوه‌اش استفاده نکرد.
مهدی سلطانی
مهدی سلطانی از معدود بازیگران تحصیلکرده و قدر ندیده‌ای است که حوزه اصلی‌اش تئاتر است. سلطانی دارای دکترای تئاتر از دانشگاه «آوینیون» فرانسه است. او که بیشتر در میان تئاتر بازها شناخته شده بود، در سال 89 با بازی در سریال «در مسیر زاینده رود» بیشتر شناخته شد. شخصیت پهلوان بهزاد مصیب در این سریال از او یک چهره محبوب ساخت. شخصیت‌های جمیل در «دیوار» و اردلان در «مادرانه» به محبوبیت این بازیگر اضافه کرد و در نهایت باعث شد که ابراهیم حاتمی‌کیا او را به عنوان بدمن اصلی فیلم «چ» انتخاب کند.
مریم امیرجلالی
مریم امیرجلالی را می‌توان یکی از بازیگرانی نامید که رضا عطاران در گل کردن او تأثیر مستقیمی داشت. او که در سالهای ابتدایی دهه هشتاد بیشتر در نقش‌های کوتاه و تبلیغات تلویزیونی بازی می‌کرد، با «خانه به دوش» رضا عطاران گل کرد و توانست در نقش یک مادر مهربان که زود عصبی میشود و شروع به جیغ زدن می‌کند جا بیافتد. امیرجلالی تقریباً عضو جدا نشدنی سریالهای مناسبتی است. به طوری که حداقل یک سریال را چه در ایام نوروز یا ماه رمضان روی آنتن دارد. امیرجلالی فیلم‌های سینمایی هم بازی می‌کند اما تا حالا نتوانسته درخشش کارهای تلویزیونی خود را در سینما نیز به دست آورد.
احمد پور مخبر
پیرمردی که عاشق بی‌بی سریال «متهم گریخت» بود، شاید فکرش را هم نمی‌کرد که روزی جز ستارگان سینمای کمدی ایران شود و برای سینمای گیشه یک مزیت به حساب بیاید. پور مخبر را هم رضا عطاران معرفی کرد و در جایی خود او گفته بود که روزی پسرم را برای تست بازیگری برده بودم که عطاران به جای پسرم من را انتخاب کرد، عطاران هم او را عجوبه می‌خواند. او در «ترش و شیرین» و «بزنگاه» که آخرین سریال عطاران در تلویزیون بود نیز بازی کرد. با اینکه این روزها از این پیرمرد دوست‌داشتنی خبری نیست اما او تمام شهرت و اعتبارش را مدیون تیزهوشی کارگردانی است که دست به کشف استعدادش بی‌نظیر است.
حامد کمیلی
همان‌گونه که بهاره افشاری با «شیطان» شدن به یک چهره شناخته شده تبدیل شد، حامد کمیلی هم با ایفای نقش یک شیطان توانست راه‌های جدیدی را در بازیگری برای خودش باز کند که مهم‌ترینش حضور در عرصه سینما بود. حتی با اینکه تاکنون سریال‌ها و فیلم‌های سینمایی مختلفی از کمیلی پخش شده، اما هنوز مردم او را به اسم «الیاس» می‌شناسند. کمیلی قبل از «اغما» در «پیامک از دیار باقی» و « پرواز در حباب» بازی کرده بود، اما «الیاس» سرنوشت او را عوض کرد.
پایان مطلب/
منبع: sabanewspaper.com
رسانه ملی و پروژه "سرگرم‌سازی ملی" در ماه قرآن
تا چند سال پیش سریال‌ها در لیالی قدر تعطیل می‌شد و مردم، دستکم ديگر در این شبها دغدغه پیگیری سریالهای متعدد سيما را نداشتند اما خلاقیت مدیران رسانه ملي و برنامه‌سازان، گل کرده و تلاش دارند مردم را به جاي پرداختن به قرآن و اعمال خاصه اين شبها، پاي گيرنده‌ها ميخکوب کنند.
سرویس فرهنگی مشرق - "به مناسبت فرارسیدن ماه مبارک برنامه‌های تلویزیون یک ساعت زودتر تمام میشود تا مردم زودتر بخوابند تا بتوانند خود را برای برنامه‌های سحر مهیا کنند" این صداي "حسين پاکدل" گوينده اعلام برنامه شبکه اول سیما در شب اول ماه رمضان در اواخر سالهای دهه 60 خطاب به مخاطبان رسانه ملي بود؛ اما به فاصله چند سال و در اوایل دهه هفتاد پدیده‌ای به نام "سریالهای مناسبتی" ظهور کرد. همزمانی عید نوروز با ماه مبارک رمضان در سال 1372 باعث شد "همسایه‌ها" اولین سریالهای مناسبتی ساخته حسن فتحی از تلویزیون پخش شود. ظاهراً پخش این سریال به مذاق مسؤولان سازمان و البته برنامه‌سازان خوش آمد و هر سال تنور این سریال‌ها داغ‌تر و داغ‌تر شد. کمکم با افزایش شبکه‌های تلویزیونی، رقابت بین‌شبکه‌ای در این حوزه نیز کلید خورد. کار به جایی رسید که مثلاً شبکه فلان برای گرفتن زمان مناسب پخش به رقابت و مبارزه با شبکه بهمان پرداخت.
یکی دو سالی ما شاهد پخش سریال های خارجی در ایام ماه مبارک بودیم. بزرگترها حتماً آن سریال کذایی سوری با بازی زکیه را یادشان می‌آید که در ایام ماه مبارک از سیمای جمهوری اسلامی پخش می‌شد که اتفاقاً انتقادات بسیاری را نیز در پی داشت؛ اما کمکم تهیه‌کنندگان و کارگردانان داخلی عنان کار را در دست گرفتند و مردم شاهد سریالهای مناسبتی وطنی شدند. اینکه محتوای اکثر این سریال‌هاي عموماً کمدي با اندکي چاشني معنويت فارغ از عبادت، چقدر مخاطب را از حس و حال عبادت دور می‌کرد خود قصه پر غصه‌ای است که از آن می‌گذریم.
چند سال که از ساخت و پخش سریالهای ایرانی در سیما گذشت انتقادات به محتوا و مضامین سریال‌ها بالا گرفت. این انتقادات به حدی بود که مسؤولان و دست‌اندرکاران رسانه ملی یک بار دیگر نبوغ و خلاقیت خود را به کار گرفتند و کمکم به فکر این افتادند تا مضامین دینی را دستمایه سریال‌ها کنند که ای کاش نمی‌کردند. خیلی‌ها حتماً سریال صاحبدلان و ماجرای آن قرآن معجزه‌گری که فقط در اختیار "حاج خلیل" یعنی همان بابابزرگ "دینا" بود را خاطرشان هست و یا سریال "آخرین گناه" و موضوع چشمان برزخی که پس از عمل جراحی به حمیدرضا پگاه رسید و چشم برزخي او بر اثر يک عمل جراحي باز شد!
نکته دیگر اینکه تا چند سال پیش سریال ها در ایام شهادت امیرالمؤمنین(ع) و لیالی قدر تعطیل می شد و مردم لااقل در این شبها دغدغه پیگیری سریال های متعدد رسانه ملی را نداشتند؛ اما خلاقیت مدیران سیما و برنامه سازان یک بار دیگر گل کرد و مردم شاهد پخش برخی تله فیلم‌ها و سریال های سه‌قسمتی درام در ایام لیالی قدر بودند.
امسال نیز طبق آخرین خبرها قرار است در ایام ماه مبارک چهار سریال "دودکش"، "مادرانه"، "شاید برای شما اتفاق بیفتد" و "خروس" از شبکه‌های مختلف سیما پخش شود. حالا شما فرض کنید اگر پخش سریال‌ها از ساعت 21 شب هم آغاز شود (هر سریال حداقل 30 دقیقه) مردم باید تا ساعت 23 سریال تماشا کنند.
**یک درخواست از مدیران سیما
مسؤولان صدا و سیما کمتر خود را موظف به پاسخگویی به افکار عمومی و رسانه‌ها مي‌دانند. ما خوب به خاطر داریم که دو سال پیش، پس از انتقادات شدید بسیاری از مردم، رسانه‌ها و برخی مسؤولان به پخش سریال "ساختمان پزشکان"، مسؤولان سازمان نه‌تنها پاسخ قانع‌کننده‌ای به منتقدان ندادند بلکه معاون سازمان در مراسم تقدیر از عوامل این سریال بر ساخت سری دوم ساختمان پزشکان تأکید کرد و همین چند وقت قبل اين سريال بار ديگر از شبکه‌هاي آي‌فيلم و.. باز پخش شد.
اکنون و به‌رغم اينکه هیچ امیدی به پاسخگویی مدیران رسانه ملی نداریم؛ اما عمیقاً علاقه‌مندیم استدلال‌های این آقایان برای پخش این حجم از سریال‌هاي طنزآلود و رنگارنگ و پرشمار در ماه رمضان را بشنویم. راستی نمی شود این سریال ها را در ماه شعبان که ماه شادی اهل بیت(ع) است پخش کرد، یا اینکه بخشی از این سریال ها را در ماه ربیع الاول و پس از ماه محرم و صفر که ماه حزن و اندوه اهل بیت(ع) است روی آنتن برد.
تلویزیون در دو دهه اخیر چه سریال‌هایی را پخش کرد
*دهه هفتاد و ابداع سریالهای مناسبتی
دو دهه قبل و در سال 1372 برای اولین بار و به دلیل تقارن ماه مبارک رمضان با عید نوروز شکل جدیدی از سریال سازی تحت عنوان "سریال مناسبنی" ظهور کرد و تا امروز به عنوان یکی از ارکان مهم سیمای جمهوری اسلامی ایران ادامه داشته است.
پدیده مجموعه‌های مناسبتی با سریال "همسایه‌ها" به کارگردانی حسن فتحی کلید زده شد که از شبکه اول سیما به روی آنتن رفت. اثری که البته بنا به دلایل مختلف دیده نشد. یکی از این دلایل پخش سریالی پر مخاطب با همین نام در سال 1380 و به کارگردانی محمد حسین لطیفی بود که باعث شد نام اثر حسن فتحی که در آن روزها کارگردانی جویای نام و جوان بود به کلی از ذهن مردم پاک شود.
این سریال با اینکه اولین فیلم مناسبتی صدا و سیما بود، به عنوان نخستین تجربه کارگردانی فتحی نیز به شمار می‌رفت.
یک سال بعد مجید جعفری با سریال "نیمه پنهان ماه" عملا روند مناسبتی سازی را به عرف عادی تلویزیون تبدیل کرد و حتی برخی به اشتباه سریال او را اولین سریال مناسبتی تاریخ سیما می دانند که این اشنباه به دلیل همان تشابه اسمی دو سریال "همسایه ها" بود.
فرهاد توحیدی فیلمنامه این کار رانوشته بود و هنرمندانی نظیر محمود عزیزی، ثریا قاسمی، لادن طباطبایی و اکرم محمدی در آن نقش آفرینی کردند. استفاده از قصه جذاب و بازیگران نام آشنا باعث شد که سریال نیمه پنهان ماه به یکی از پر مخاطب ترین آثار دهه هفتاد تبدیل بشود. شایان ذکر است که در سال 88 این سریال دوباره از شبکه اول سیما پخش شد.
دو سریال قبلی هر دو مربوط به شبکه اول بود و در سال 74 شبکه دوم سیما هم دست به کار شد و یک سریال خانوادگی برای ایام ماه رمضان آماه کرد.
سریال "بهاران در بهار" به کارگردانی غلامرضا رمضانی ساخته شد و بازیگرانی از جمله رضا بابک، مهرانه مهین ترابی، رضا ایرانمنش، پرستو گلستانی و فرهاد اصلانی در آن به نقش آفرینی پرداختند.
در دهه هفتاد ساخت سریالهای مناسبتی ماه رمضان تقسیم‌بندی‌های کنونی شبکه‌ای و محتوایی به شکل امروزی که به عنوان مثال ساخت مجموعه‌های طنز به شبکه سوم، مجموعه‌های ارزشی و دارای مفاهیم ماورایی به شبکه اول سیما و... تفویض شده باشد وجود نداشت و مجموعه‌هایی با محتوا و ساختارهای متفاوت از شبکه‌های سیما پخش می‌شدند.
در رمضان 1376 سريال "گردنبند" به کارگردانی هاشم ميرطالبي به مدت 30 شب از تلویزیون پخش شد. موضوع اصلی این سریال مربوط به گردنبند گمشده ای بود که دست به دست می چرخید و هر بار داستانی تازه را رقم میزد.
در سال 1378حسين قاسمي جامي سريال "جزيره اي در خشکي" را با بازي احمد نجفي و ولي الله شيراندامي با فرمول ظالم و مظلوم در فضاي ارباب و رعيتي روستا ساخت تا نظر همه را جلب کند، با اين حال به خاطر وجود همان کليشه ها و نبود نگاه بديع و نو، اين سريال در سطح پایین ماند و خیلی مورد توجه قرار نگرفت.
"ارمغان بهشت" به کارگرداني زنده ياد محمدرضا فريس آبادي نیز نمونه دیگری از سریال های مناسبتی بود که فضای شادی هم داشت. در این مجموعه ضمن حفظ فضاي ترکيبي نماهنگ مسابقه با داستان طنز اوستا و شاگرد با بازي جواد انصافي و اميرپارسا، فضايي شاد و سرگرم کننده برای مخاطب به وجود آمد.
و بلاخره مجموعه "مهماني از بهشت" به کارگرداني عبدالله باکيده پرونده برنامه های رمضانی صداوسیما را در دهه هفتاد بست. این سریال قصه جواني را روايت مي کرد که سعي مي کند در محله شان ارزش هاي اخلاقي را ترويج کند و هر بار با موضوعی جالب روبرو می شد.
*دهه هشتاد؛ اوج رضایت مردم از مناسبتی سازی
روندی که در دهه هفتاد خیلی جدی گرفته نشد، بین سال های 80 تا 90 به صورت مدام و مدون پیگیری شد و در این دوره تمام شبکه های صدا و سیما به غیر از شبکه چهار و شبکه خبر، در مناسبت های مختلف به خصوص ماه مبارک رمضان و عید نوروز تمام تلاش خود را کردند که در پخش سریال های مناسبتی گوی رقابت را از دیگران بربایند.
***سال 1380
شبکه یک سیما مجموعه "چراغ‌های خاموش" را به کارگردانی کاظم بلوچی، نویسندگی علی خودسیانی و تهیه‌کنندگی بلوچی و محمد غلامپور برای ماه رمضان سال 80 تهیه کرد. در این مجموعه اسماعیل شنگله، فرامرز صدیقی، هایده حائری، غزل ارجمند، مهدی سلوکی، رحیم نوروزی، خسرو احمدی، اسدالله منجزی، حسین چنگی، مهدی فقیه، محسن رمضانی، ولی‌الله شیراندامی و ... بازی کردند.
داستان این مجموعه در مورد پسری جوان بود که با ماشین گران قیمت به یک جوان نابینا برخورد می کند و اتفاقات متعددی را رقم می زند. سریال "گمگشته" محصول سال 1380 اولین اثر مناسبتی بود که با کارگردانی رامبد جوان و از شبکه سوم سیما به روی آنتن رفت و حسابی گل کرد.
داستان سریال از این قرار است که دو فرد که به لحاظ ظاهری کاملا شبیه یکدیگرند اما در باطن و رفتار قطب های متضاد هم دارند، روبروی هم قرار می گیرند. دست تقدیر این دو را در موقعیت طرف مقابل قرار می دهد. طبعا این چنین داستانی می تواند لحظات کمیکی نیز داشته باشد که سریال را از یکنواختی نجات دهد.
در این سریال می توان از بازی خوب آتیلا پسیانی یاد کرد و تیتراژ پایانی اش که مجید اخشابی را به تلویزیون معرفی کرد تا بعد از این تمام تیتراژهای سریال های ماه رمضان را به او بدهند.علاوه بر آتیلا پسیانی که در این مجموعه دو نقش را بر عهده داشت، بازیگران دیگری نظیر آتنه فقیه نصیری، پژمان بازغی، حدیث فولادوند و فرامرز صدیقی نیز نقش آفرینی کردند.
در همان سال سریال یادداشت های كودكی به كارگردانی پریسا بخت آور همزمان با گمگشته روانه آنتن شبکه تهران شد. تا برای اولین بار در یک سال دو اثر مناسبتی برای مخاطبان پخش شود. سیروس گرجستانی، احمد قدکچیان، حمیده خیرآبادی و رامین ناصرنصیر از جمله بازیگرانی بودند که در این مجموعه جلوی دوربین ظاهر شدند.
**سال 1381
سال بعد کاظم بلوچی و محسن عظیمی نیا سریال نسیم رویا را برای شبکه یک سیما آماده کردند. نقد های بیشماری به این مجموعه وارد شد و برخی منتقدان معتقد بودند اگر دیالوگ های فیلم نباشند دیگر هیچ چیز برای مخاطب باقی نمی ماند. بهزاد فراهانی، حسن جوهرچی، پرویز فلاحی پور، آناهیتا همتی و شراره رخام از جمله بازیگران این مجموعه بودند.
در سناریو این اثر آمده است: عده‌ای زن و مرد، جدا از هم با نشانی که در دست دارند وارد خانهای قدیمی می‌شوند که بعداً مشخص میشود خانه پدری آنهاست و همگی آنها خواهر و برادر هستند و از قدیم با هم مشکلاتی داشته و از هم گریزان بودند.
نو عروس یکی از کارهای مذهبی تلویزیون بود که در این سال و از شبکه دو پخش شد. بیژن میر باقری برای اولین بار در کسوت کارگردان این مجموعه را رهبری کرد و حمیرا ریاضی، مهرانه مهین ترابی و جهابخش سلطانی از بازیگران اصلی این ثر بودند.
شبکه سه سیما مجموعه‌های "همراز" و "عروج" را برای ماه رمضان سال 81 آماده کرد. 15 روز اول ماه رمضان مجموعه "همراز" و 15 روز دوم "عروج" پخش شد. مجموعه "همراز" به کارگردانی سامان مقدم، نویسندگی سعید رحمانی با حضور ابوالفضل پورعرب و آناهیتا نعمتی ساخته شد. مجموعه "عروج" هم به کارگردانی سیروس مقدم با بازی عبدالرضا اکبری، رامبد شکرآبی، کتایون ریاحی و لادن طباطبایی روی آنتن رفت.
داستان "همراز" درباره دو دزد بود که پول زیادی را می‌دزدند. یکی از آنها پول را در حیاط ساختمان مخروبه‌ای پنهان می‌کند، اما دوستش او را به پلیس لو می‌دهد و به زندان می‌افتد. وقتی که از زندان بیرون می‌آید، به سراغ پولی می‌رود که پنهان کرده بود، اما جای آن ساختمان مخروبه مسجد ساخته شده است. او برای پیدا کردن پول خود را در نقش یک فرد مومن جا می‌زند و به عنوان خادم مسجد مشغول میشود.
داستان "عروج" درباره فردی است که اختلاس زیادی می‌کند. او همسر خود را رها می‌کند و به خارج از کشور می‌رود. بعد از چند سال که به ایران می‌آید قاچاقچیان به دنبال او هستند، در حالی که او بیمار میشود و به بیمارستان می‌رود. از طرفی دیگر یک خبرنگار به دنبال او می‌گردد تا بتواند گزارشی از اختلاس او در روزنامه چاپ کند.
پرسیا بخت آور در دومین تجربه مناسبتی خود به سراغ سوژه داغ آن روزها یعنی کنکور رفت و سریال "پشت کنکوری ها" را برای شبکه تهران که به تازگی افتتاح شده بود تولید کرد.
مجموعه پشت کنکوری ها داستان چند جوان کم سن و سال است که قصد دارند به دور از هیاهوی خانواده هایشان در یک خانه بزرگ و نسبتا متروکه ساکن شوند و خودشان را برای رویارویی با آزمون کنکور آماده کنند. شایان ذکر است که رضا داوودنژاد، برزو ارجمند، رامين ناصر نصير و علي صادقي از جمله بازیگران این مجموعه طنز بودند که در هر قسمت با معضل و مشکلی جدید روبرو بودند و زمانی برای درس خواندن پیدا نمی کردند.
**سال 1382
سریال "یکی مثل من" از جمله سریال هایی بود که در ماه رمضان از شبکه یک سیما پخش شد اما هیچ وقت آن گونه که باید دیده نشد و زیر سایه سریال های دیگر قرار گرفت.
"رویای ناتمام" عنوان مجموعه ای بود که شبکه دو سیما برای ماه رمضان سال 82 تداریک دید. جواد اردکانی به عنوان کارپردان این اثر 25 قسمتی انتخاب شد و از بازیگرانی چون رضا بابک، عاطفه رضوي، رضا فيض نوروزي، غلامحسين لطفي و پوراندخت مهيمن در سریالش استفاده کرد.
این مجموعه قصه مردي به نام مردودي را روايت مي کند که يکي از مخترعان بزرگ ايراني است . آخرين اختراع وي دستگاهي به نام حافظه خوان است که در مراسمي در معرض نمايش مي گذارد. قصد تصاحب کردن اين دستگاه ، اشخاص مختلفي را وارد داستان مي کند ، که درصدد بهره برداري هاي شخصي از اين دستگاه هستند.
شبکه سوم سیما از ژانر طنز فاصله گرفت و برای رمضان سال 82 یک درام خانوادگی را به کارگردانی اکبر منصور فلاح و با عنوان "فقط به خاطر تو" تدارک دید.
رامتين خداپناهي، خاطره حاتمي، مجيد حاجي زاده، لاله صبوري، شهرزاد عبدالمجيد و شراره رخام از بازیگران اصلی این مجموعه بودند که غیر از لاله صبوری تقریبا همگی آنها تازه کار و کم تجربه بودند.
دلیل مهمی که باعث شد سریال فقط به خاطر تو در ذهن ها ماندگار شود صدای قاسم افشار، خواننده مطرح دهه 80 بود که هنوز هم به عناون یکی از زیباترین موسیقی های تیتراژ شناخته می شود.
شبکه تهران سریال طنز "رانت خوار کوچک" را در کنداکتور پخش داشت که البته بعد از چند شب پخش این سریال، بنا به دلایل نا مشخص نامش را به "افزونه خوار کوچک" تغییر دادند.
داستان "رانت خوار کوچک" مربوط به کارمند یکی از ادارات دولتی بود که طی ماجراهای پیچیده درگیر مسائل رشوه خواری و باند بازی می شود اما تلاش می کند خودش را از بند این مسائل رها کند.
حسین سهیلی زاده کارگردانی این مجموعه را برعهده داشت و سیروس گرجستانی، آتیلا پسیانی،سیما تیرانداز و محمدرضا هدایتی به عنوان بازیگران اصلی ایفای نقش کزدند. این فیلم آنطور که باید نظر مخاطبان را جلب نکرد و سریال فقط به خاطر تو در این سال بیشتر مورد توجه مردم ایران قرار گرفت.
**سال 1383
"اگه بابام زنده بود" عنوان سریال طنز دیگری بود که در این سال و از شبکه یک سیما روانه آنتن شد. در این مجموعه 25 قسمتی پرويز فلاحي پور، مهرانه مهين ترابي، سيامک انصاريان، نادر سليماني و اشکان خطيبي نقش آفرینی کردند و همایون اسعدیان نیز بر مسند کارگردانی تکیه زد.
داستان فیلم در مورد جوانی است که به خاطر یک دزدی کوچک به زندان می افتد و پس از آزادی با مسائل و مشکلات خاصی روبرو می شود.
"اگه بابام زنده بود" به هیچ وجه نتوانست مخاطبانش را راضی نگه دارد. شاید دلیل این امر پخش هم زمان خانه به دوش بود که توقعات را از تلویزیون بالا برد.
"كمكم كن" نقطه شروع سریال های ماورایی رمضان بود.
حمید گودرزی در این سریال نقش جوانی را ایفا می کند که تصادف كرد و به كما رفت، پدرش به این فكر افتاد كه اگر پسرش از كما بیرون بیاید چه اتفاقی ممكن است برایش بیفتد. همان طور كه سقوط سیب روی زمین باعث كشف قانون كشش و جاذبه زمین توسط نیوتن شد، این اتفاق هم منجر به پیدایش گونه ای جدید به نام سریال سازی ماورائی شد.
سال 83 بود كه قاسم جعفری سریال ماورایی "كمكم كن" را روانه آنتن كرد و با این كار زمینه ساز تولید دیگر سریال های ماورایی در سال های بعد شد. این سریال قصه چند نفر را به تصویر می كشید كه بر اثر حوادثی به كما رفتند، اما دو نفر از آنها به هوش آمدند تا كارهای اشتباه بقیه را جبران كنند.
جعفری كه در سریال های پیشینش فضاهای اكشن (خط قرمز و تب سرد) و عاشقانه (مسافری از هند) را تجربه كرده بود، در سریال كمكم كن به سراغ یك فضای عرفانی رفت و پای عالم برزخ را به دنیای سریال های ماه رمضان باز كرد.
شبکه سه مجموعه "خانه به دوش" را به نویسندگی و کارگردانی رضا عطاران برای ماه رمضان سال 83 تولید کرد. در این مجموعه حمید لولایی، مریم امیرجلالی، علی صادقی، آناهیتا همتی، غلامحسین لطفی، بهنوش بختیاری، فلور نظری و ... به ایفای نقش پرداختند.
داستان از این قرار است که آقا ماشاءالله دستفروشی ساده دل است که سعی دارد از راه حلال روزی اش را به دست آورد، اما در امرار معاش خود و خانواده‌اش دچار مشکل است. آقا اصلان، باجناق تازه به دوران رسیده او درصدد است تا با ایجاد دردسری جدید برای آقا ماشاءالله دق دلی چندسال‌اش را خالی کند. به همین دلیل مهمانی مفصلی برای او ترتیب می‌دهد.
طبق بازتاب ها و آرای مردمی به دست آمده، سربال خانه به دوش یکی از موفق ترین مجموعه های مناسبتی در 20 ساله گذشته بوده که در زمان پخشش حسابی میان اقشار مختلف مردم گل کرد.
شبکه تهران مجموعه "رسم عاشقی" را به کارگردانی سعید سلطانی، تهیه‌کنندگی اسماعیل عفیفه و نویسندگی سعید رحمانی برای ماه رمضان سال 83 تهیه کرد. در این مجموعه سروش صحت، لاله اسکندری، محمود عزیزی، مینا جعفرزاده، افسانه پاکرو و فرهاد بشارتی به ایفای نقش پرداختند.
این مجموعه روایتگر یک قصه عشق سیاسی است که در آن پیرمردی، دختری به نام طوبی را برای وصلت با ابراهیم خان به تهران می‌برد. در بدو ورود اراذل واوباش قصد جان آنها را می‌کنند، اما جوانی به نام یوسف با اوباش درگیر میشود و آنها را فراری می‌دهد. پیرمرد که در آستانه مرگ است، طوبی را به یوسف می‌سپارد تا از او مواظبت کند. پیرمرد می‌میرد و برای یوسف ماجرایی آغاز میشود.
**سال 1384
شبکه یک مجموعه تلویزیونی "مرده متحرک" را ماه رمضان سال 84 پخش کرد. از عوامل این مجموعه می‌توان به رضا کریمی کارگردان، سعید رحمانی فیلمنامه‌نویس و کتایون ریاحی، مجید صالحی، پرویز فلاحی‌پور، اسماعیل خلج، فردوس کاویانی و رامین ناصر نصیر بازیگران اشاره کرد.
این مجموعه روایتگر جوانی به نام جلال است که به دلیل بدبیاری‌های مختلف قصد رفتن به ناکجاآباد را دارد، اما طی اتفاقاتی جنازه‌ای پیدا می‌کند که متوجه میشود میلیاردها تومان ارزش دارد.
علیرضا افخمی در اقدامی متفاوت "او یک فرشته بود" را به آنتن شبکه دو سیما رساند. سریالی با محوریت خیر و شر که تا حدودی هم برای مخاطب وحشت آفرین بود.
ماجرا از این قرار بود که دختری بر اثر سانحه رانندگی وارد زندگی یک خانواده می شود و با گذر زمان اعتماد ساکنان آن خانه به او افزایش پیدا می کند. در آینده مشخص می شود که آن دختر شیطان است که خود را در کالبد یک انسان ظاهر کرده و قصد فریب دادن آن خانواده را دارد.
حسن جوهر چی، مریم کاویانی و ثریا قاسمی از بازیگران اصلی این فیلم بودند. ضمن این که بهاره افشاری اولین نقش خود را در این فیلم و به عنوان شیطان ایفا کرد.
شبکه سوم مجموعه تلویزیونی "متهم گریخت" را ماه رمضان تهیه کرد. این مجموعه به کارگردانی رضا عطاران و تهیه‌کنندگی ایرج محمدی و مهران مهام ساخته شد. در "متهم گریخت" بازیگرانی چون سیروس گرجستانی، مریم امیرجلالی، سعید آقاخانی، محمود بهرامی، شهربانو موسوی، علی جعفری، ملیکا زارعی، لیدا فتح‌اللهی، خشایار راد و فلور نظری حضور داشتند.
داستان این مجموعه درباره فردی به نام هاشم است که همراه خانواده‌اش در شهرستانی نه چندان دور زندگی ساده ای دارند. وی تا قبل از شدت بیماری در مغازه‌ای اجاره ای به تعمیر اگزوز ماشین مشغول بوده، ولی به علت بیماری پزشکان وی را از انجام کار سنگین منع کرده اند. از طرفی دختر دانشجوی وی در تهران برای وی شغلی پیدا می کند. هاشم نیز به ناچار کارش را تعطیل و به تهران مهاجرت می کند.
در این مجموعه رضا عطاران علاوه بر کارگردانی بازی هم داشت. این اثر تکرار تجربه "خانه به دوش" اوست و از مریم امیرجلالی به عنوان زنی سنتی که همیشه اعتراض می‌کند، استفاده کرده است.
البته این تکرار هیچگاه نتوانست موفقیت خانه به دوش را کسب کند و در حد یک سریال معمولی باقی ماند.
رضا عطاران بعد از پخش سریال "متهم گریخت" در گفتگو با مطبوعات درباره گریم سیروس گرجستانی گفت: دلم می خواست آقای گرجستانی شبیه کارهای دیگرش نباشد. دو سه روز کار کردیم و به نتیجه‌ای نرسیدیم. یا شبیه کارهای قبلی‌اش بود یا شبیه شخصیت دیگری که در سریال من بود. سرانجام، گفتم موها را از ته بزنیم. گرجستانی هم قبول کرد و گفت خودم هم داشتم به این نتیجه می‌رسیدم که موهایم را بتراشم. همان موقع، یاد میخائیل گورباچف افتادم.
"برای آخرین بار" سریال مناسبتی شبکه 5 سیما بود که به کارگردانی اکبر منصور فلاح و تهیه‌کنندگی صدیقه صحت برای ماه رمضان سال 84 آماده شد. در این مجموعه امیر جعفری، یوسف تیموری، جمال اجلالی، سحر زکریا، شهره سلطانی، آرام جعفری، رامتین خداپناهی، مهدی امینی‌خواه، فرزاد حسنی، حسن اسدی، گیتی معینی، مینا جعفرزاده و ناصر گیتیجاه به ایفای نقش پرداختند.
مجموعه "برای آخرین بار" روایتگر جوانی به نام اسی است که برای عبرت دیگران از سوی صاحب کارش قندی از کار اخراج میشود. اسی در خلوت شبانه جلو صاحب کار خود را می گیرد و دست به دامان قندی میشود تا دوباره به کار برگردد، ولی با او درگیر میشود و قندی بیهوش می شود و اسی به گمان اینکه او مرده، با ماشینش فراری میشود.
**سال 1385
محمد حسین لطیفی مجموعه "صاحبدلان" را به آنتن شبکه یک رساند. ماجرای زندگی دو برادر به نام های خلیل و جلیل را دنبال می کند که در انتخاب مسیر زندگی خود راه‌هایی کاملاً جدا از هم در پیش گرفته اند، اما اتفاقاتی آنها را رو در رو هم قرار می‌دهد.
در این مجموعه حسین محجوب، محمد کاسبی، ثریا قاسمی، مهرانه مهین ترابی، حمید ابراهیمی، برزو ارجمند، پوریا پورسرخ، سیروس گرجستانی و هائده حائری به ایفای نقش پرداختند.باران کوثری برای بازی در این سریال به شهرت دست یافت و راهش برای ورود بدون دردسر به سینما باز شد.
ماجرای زندگی دو برادر به نام های خلیل و جلیل را دنبال می کند که در انتخاب مسیر زندگی خود راه‌هایی کاملاً جدا از هم در پیش گرفته اند، اما اتفاقاتی آنها را رو در رو هم قرار می‌دهد.
سریال "آخرین گناه" هم دستپخت شبکه دو سیما برای ایام ضیافت الهی بود. در سریال حسین سهیلی زاده خبری از روح، شیطان و جن نبود؛ ولی چشمی كه می توانست خیلی چیزهای نادیدنی را ببیند، به كارگردان اجازه داد تصویری از عالم غیرمادی را به مخاطبش نشان بدهد.
ویژگی منحصربه فرد این سریال كه در سال 85 پخش شد، بهره گیری كارگردان از جلوه های ویژه متفاوت بود. اگر یادتان باشد یكی از صحنه های معروف سریال وقتی بود كه قهرمان معنای باطنی گناه اطرافیانش را با چشم پیوند زده می دید. مثلا وقتی دو نفر غیبت می كردند او می دید كه گوینده دارد گوشت برادر مرده اش را می خورد.
شبکه سوم مجموعه "زیرزمین" را به کارگردانی علیرضا افخمی، تهیه‌کنندگی بهروز مفیدی و نویسندگی علیرضا بذرافشان برای ماه رمضان سال 85 تهیه کرد. در این مجموعه فتحعلی اویسی، ابوالفضل پورعرب، بهاره رهنما، مهتاج نجومی، سروش صحت، رضا توکلی، مرجانه گلچین، مهران رجبی، صدرالدین حجازی و بهمن دان بازی کردند.
این مجموعه روایتگر زندگی سه شریک است که بر اساس یک نقشه قبلی و کاملاً حرفه ای موفق به کلاهبرداری چند میلیاردی می شوند اما دست تقدیر تمام پولهای آنها را به یک زیرزمین می رساند.
مجموعه تلویزیونی زیرزمین در ماه رمضان سال 85 از نظر میزان بیننده و رضایت رتبه اول را در نظرسنجی مرکز تحقیقات صدا و سیما کسب کرد.
شبکه 5 از سالهای جنجالی خودش فاصله گرفت و در این سال نتوانست مخاطبان خود را راضی کند. "بوی خوش زندگی" به کارگردانی و نویسندگی علی شاه‌حاتمی و تهیه‌کنندگی حسین صابری پخش شد. در این مجموعه مجید صالحی، پویا امینی، یوسف مرادیان، مجید حاجیزاده، خشایار راد، رضا ناجی، پوراندخت مهیمن، کاوه سماکباشی، نگار فرهمند، آتوسا گودرزی، عباس بیگدلی و محمدرضا حسین قانع حضور داشتند.
ماجرای این سریال از خانهای آغاز میشود که چهار شخصیت داستان در آن زندگی می کنند. عمو رستم با بازی رضا ناجی پیرمردی آپاراتچی است که خانه خود را به سه دانشجو به نام های مجتبی، رضا و سیامک اجاره داده است. در مقطعی از داستان سرقت موتور مجتبی باعث می شود همه برای حل مشکل او به فکر بیفتند ...
**سال 1386
"اغماء" هدیه رمضانی شبکه یک به مخاطبانش بود. در این مجموعه امین تارخ، لعیا زنگنه، ایرج نوذری، ناصر ممدوح، عبدالرضا اکبری، حامد کمیلی، لادن طباطبایی، شیرین بینا، نفیسه روشن، سعید داخ، افشین سنگ‌چاپ، فلور نظری، شیوا خنیانگر، غزاله جزایری و کورش سلیمانی بازی می‌کنند و سیروس مقدم نیز بر مسند کارگردانی این اثر تکیه زد.
این مجموعه روایتگر زندگی دکتر طه پژوهان فوق تخصص جراحی مغز و اعصاب است. او به دلیل جراحی‌های موفقی که روی رزمندگان داشته به عنوان پنجه طلا مشهور است. تا اینکه همسرش مولود مبتلا به بیماری حادی میشود و او بر سر دوراهی قرار می‌گیرد ...
گفته میشود بعد از ضبط چند قسمت از مجموعه "اغماء" مدیران شبکه یک تصمیم گرفتند لعیا زنگنه که در این مجموعه نقش متخصص بیهوشی را بازی می‌کند، با حجاب چادر در مجموعه حاضر باشد. همین امر منجر به قهر چند روزه زنگنه از پروژه شد، اما در نهایت او راضی شد چادر سر کند و دوباره سکانس‌های بدون چادر ضبط شود.
حسن فتحی که در ابتدای مطلب او را به عنوان باعث و بانی مناسبتی سازی در تلویزیون معرفی کرده بودیم، در این سال با "میوه ممنوعه" بازگشت بسیار پر قدرتی به جمع مناسبتی سازان داشت.
میوه ممنوعه داستان فردی متدین است به نام حاج یونس (علی نصیریان)، بازرگانی که به اصول دینی اعتقاد دارد و اهل حرام و حلال است اما اتفاقاتی در زندگی‌اش پیش می‌آید که او را درگیر ماجراهایی می‌کند. این مجموعه را شاید بتوان بنا به توصیف کارگردانش حسن فتحی راوی آدم‌های خاکستری دانست. در این مجموعه به غیر از نصیریان، ثریا قاسمی، هانیه توسلی، امیر جعفری، عمار تفتی و طناز طباطبایی ایفای نقش کردند.
"یک وجب خاک" به کارگردانی علی عبدالعلی‌زاده، نویسندگی خشایار الوند و تهیه‌کنندگی بهروز مفید برای ماه رمضان سال 86 تهیه شد. نام این مجموعه در ابتدا "نقشی بر زندگی" بود که با نظر عوامل فیلم تغییر کرد.
در این مجموعه رضا بابک، مهتاج نجومی، ابوالفضل پورعرب، مهران رجبی، محسن قاضی مرادی، برزو ارجمند، رامتین خداپناهی، آناهیتا همتی، روشنک عجمیان ، یوسف تیموری، داریوش اسدزاده ، مهوش وقاری ، مریم خدارحمی، محمود بهرامی،عباس محبوب، ساقی زینتی، سیدجواد زیتونی و ملیکا ناظری به ایفای نقش پرداختند.
مجموعه "یک وجب خاک" مسیر تحول فردی را به تصویر می کشد. او در اثر برخورد با موانعی دچار تزلزل می شود و اتفاقات جالبی در زندگی اش رخ می دهد.
شبکه تهران مجموعه تلویزیونی "شکرانه" را به کارگردانی سعید سلطانی و تهیه‌کنندگی منصور سهراب‌پور برای ماه رمضان سال 86 آماده کرد. در این مجموعه 14 نفر از هنرمندان تاجیک بازی می‌کردند و نقش اول زن آن را یک بازیگر تاجیک به نام شیفا ایفا می‌کرد. پوریا پورسرخ، عاطفه رضوی، حامد بهداد، حسن جوهرچی و مریم کاویانی از دیگر بازیگران این سریال هستند.
داستان این مجموعه درباره جوانی تحصیلکرده به نام حامد است که اعتقاد به کار و تلاش دارد. در میانه راه پرفراز و فرودی که در تأسیس یک کارگاه تولیدی فراوری دارد، در تنگنای اقتصادی کمکی را از پدرش می پذیرد، اما متوجه میشود این پول متعلق به فرد دیگری است که پدرش به او مدیون است.
تکته قابل توجه درباره شکرانه این است که ترانه آغازین مجموعه تلویزیونی "شکرانه" با شعری از مولوی و صدای دولتمنداز خواننده مشهور تاجیک و ترانه دوم از اهورا ایمان با صدای دکتر محمد اصفهانی ضبط شده بود. کهن دیری هم موسیقی متن این مجموعه را ساخت.
**سال 1387
شبکه اول در سال 87 "روز حسرت" را به کارگردانی سیروس مقدم و تهیه‌کنندگی مهران رسام برای تهیه کرد. در این مجموعه فرامرز قریبیان، افسانه بایگان، مهراوه شریفی‌نیا، پوریا پورسرخ، رحیم نوروزی و لیندا کیانی بازی کردند.
این مجموعه قصه یک وکیل با بازی بایگان را دنبال می‌کند که به همراه همسرش ( قریبیان) و پسرش (پورسرخ) و عروسش (کیانی) زندگی آرامی دارد، اما او یک شب خوابی عجیب می‌بیند که زندگی او و خانواده‌اش را دستخوش تغییر و تحول می‌کند...
قبل از روز حسرت، ساخت مجموعه گل‌های گرمسیری به کارگردانی محمدمهدی عسگرپور برای ماه رمضان کلید خورد. با اینکه بارها از سوی شبکه یک و عوامل اعلام شد "گل‌های گرمسیری" ماه رمضان از شبکه یک روی آنتن می‌رود، اما ناگهان پروژه "روز حسرت" جایگزین آن شد.
"مثل هیچکس" به کارگردانی حسن برزیده، تهیه‌کنندگی محمدعلی اسلامی و نویسندگی علی‌اکبر محلوجیان برای ماه رمضان سال 87 به پخش شبکه دو سیما رسید.
در این مجموعه حسین یاری، پرویز پورحسینی، پروانه معصومی، مهران رجبی، اصغر همت، رامین راستاد، جواد عزتی، حمید ابراهیمی، شاهرخ استخری، نفیسه روشن، مرضیه لشگری، ابراهیم برزیده بازی کردند.
داستان «مثل هیچکس» درباره خانواده‌ای است که پدرشان فوت می‌کند و پسر بزرگتر که همه او را داداشی صدا می‌کنند، مسئولیت خانواده را به عهده می‌گیرد.
نام مجموعه مثل هیچکس تا مدت‌ها «داداشی» بود که تغییر کرد و برزیده با ساخت آن نخستین تجربه کارگردانی مجموعه مناسبتی خود را کسب کرد.
شبکه سه باز هم سراغ عطاران رفت و با "بزنگاه" آنتن بعد از افطار را به او سپرد. در این مجموعه عطاران، حمید لولایی، علی صادقی، گیلدا رنجبران، غلامرضا نیکخواه، مرجانه گلچین، محمود بهرامی، سوسن پرور به ایفای نقش می‌پردازند.
مجموعه تلویزیونی "بزنگاه" درباره یکی از نانوایان قدیمی شهر است که پس از فوت او بر سر ارث و میراث میان اعضای خانواده‌اش اختلاف ایجاد میشود.
عطاران با کارگردانی مجموعه "بزنگاه" سومین سال بود که کارگردانی مجموعه‌های ماه رمضان را تجربه کرد. فیلمنامه مجموعه "بزنگاه" را محمدرضا آریان همراه سروش صحت می‌نوشت، اما اواسط کار آریان به دلیل اختلاف با عطاران از حضور در پروژه انصراف داد و صحت به تنهایی مشغول نگارش فیلمنامه این مجموعه شد.
شبکه تهران مجموعه "مامور بدرقه" را به کارگردانی سعید سلطانی و تهیه‌کنندگی اسماعیل عفیفه برای ماه رمضان سال 87 تهیه کرد و سیروس گرجستانی، مهرانه مهین‌ترابی، جواد رضویان، بهاره رهنما، محسن تنابنده، فرناز رهنما، کیانوش گرامی، حسین توشه، زهره مجابی، ناصر گیتیجاه، حسین عابدینی در آن بازی کردند.
این مجموعه روایتگر استوار آصف مامور نیروی انتظامی در حال بازنشستگی است که باید افشین را به جرم حمل مواد مخدر تحویل بازداشتگاه بدهد. اما افشین به کمک شوهر خواهرش فرامرز از دست استوار آصف فرار می‌کند.با اینکه مجموعه‌های "شکرانه" و "رسم عاشقی" موفقیتی برای شبکه تهران به بار نیاورد و آمار نظرسنجی‌های صدا و سیما نشاندهنده کمترین مخاطب در میان مجموعه‌های دیگر ماه رمضان بود، اما باز هم مدیران شبکه تهران مجموعه رمضان را به سلطانی سپردند.
**سال 1388
"نردبام آسمان" به شبکه یک رسید! محمدحسین لطیفی برای ماه رمضان سال 88 این مجموعه را آماده کرد و در آن از وحید جلیلوند، برزو ارجمند، حسن پورشیرازی، وحید جلیلوند، ماهچهره خلیلی، شبنم قلی‌خانی، ویشکا آسایش و فرهاد قائمیان بازی گرفت.
نردبام آسمان مجموعه‌ای تاریخی است که زندگی غیاث الدین جمشید کاشانی ریاضیدان برجسته، منجم ،کاشف عدد پی و فیلسوف قرن نهم هجری را در دو مرحله کودکی تا نوجوانی و بزرگسالی در زمان زمامداری مغول‌ها در ایران روایت می‌کند.
شبکه دو مجموعه تلویزیونی "عبور از پائیز" را به کارگردانی مسعود شاه محمدی و تهیه‌کنندگی رضا جودی برای رمضان سال 88 آماده کرد. در این سریال چنگیز جلیلوند، محمود عزیزی، برزو ارجمند، رامین راستاد، امیر آقایی، مهران رجبی، شیرین بینا، بهناز جعفری، محمود بنفشه‌خواه، فرشید زارعی‌فر، میرطاهر مظلومی و بهار کاتوزی بازی کردند.
داستان درباره مردی ثروتمند است که احساس می‌کند دوران استراحت فرارسیده و می‌خواهد مسئولیت‌هایش را به دخترانش بسپرد.
شبکه جوان(سه) این بار "پنجمین خورشید" را به کارگردانی علیرضا افخمی و تهیه‌کنندگی داود هاشمی برای ماه مبارک رمضان تهیه کرد. در این سریال حمید گودرزی، شبنم قلی‌خانی، مریم کاویانی، انوشیروان ارجمند، مهدی سلوکی، شهرام قائدی، مهوش صبرکن، کامیار محبی، عسگر قدس، حسن نجفی، پندار اکبری، نسیم گرامی‌پور، طوفان مهردادیان، پیروز پیروزیان و ... بازی کردند.
مهدی و همایون دو دوست هستند که در سال 65 در وضعیت بد اقتصادی زندگی می‌کنند. آنها اتفاقی عتیقه‌ای خاص پیدا می‌کنند که قابلیت سفر در زمان را دارد. مهدی همراه عتقیه 23 سال در زمان سفر می‌کند و در سال 1388 در تهران امروز خود را می‌یابد. او که با پدیده‌های جدید و دور از ذهن رو به رو میشود دلبسته دختری به نام هما میشود و ...
افخمی با ساخت این مجموع در سال 88 توانست نظر بسیاری از مخاطبان را جلب کند و جزو سریالهای پربیننده رمضان بود.
شبکه 5 در این سال هیچ سریال مناسبتی تدارک ندید.
**سال 1389
شبکه یک هیچ گاه بر روی تیم کاری خاص اصرار نداشته و هر بار با افراد جدیدی کار کرده است. "در مسیر زاینده‌رود" به کارگردانی حسن فتحی و تهیه‌کنندگی اسماعیل عفیفه پروژه ای بود که در ماه مبارک رمضان به روی آنتن رفت.
در این سریال مسعود رایگان، حسین محجوب، مهدی باقربیگی، مهرانه مهین ترابی، اشکان خطیبی، بهنوش طباطبایی، پردیس افکاری، مهرداد ضیایی، هومن برق نورد، افسانه پاکرو، مهدی سلطانی، الهه حسینی، فرخ نعمتی، حمیدرضا آذرنگ، مهران نائل و نیما نادری بازی کردند.
خلاصه داستان از این قرار است که مهران سارنگ فوتبالیست جوان و با آتیه تهرانی که برای عقد قرارداد با یک باشگاه تازه تاسیس به اصفهان سفر کرده، طی تصادف با مسعود مصیب جوان نخبه اصفهانی، با او درگیر میشود و این آغاز ماجرایی طولانی است.
شبکه دو مجموعه "ملکوت" را به کارگردانی محمدرضا آهنج و تهیه‌کنندگی محسن شایانفر پخش کرد. در این سریال بازیگرانی همچون محمدرضا شریفی‌نیا، پروانه معصومی، احمد نجفی، رضا رویگری، علی دهکردی، کوروش تهامی، آهو خردمند، صدرالدین حجازی، نیما شاهرخ‌شاهی و ... بازی کردند.
«ملکوت» زندگی مرد متمولی به نام حاج فتاح را به تصویر می‌کشید که در روزهای اول ماه رمضان تصادف کرده و در بیمارستان بستری شده است.
- در ابتدا قرار بود مجموعه «سی‌امین روز» به کارگردانی پرویز شیخ طادی ماه رمضان پخش شود، اما بعد از مدتی سریال «ملکوت» جایگزین شد.
- این سریال هم با وجود بهره بردن از بازیگران خوب اما ضعف‌های عمده‌ای در فیلمنامه داشت و همین مسئله باعث شد مخاطبان علاقه‌ای به دیدن این مجموعه نداشته باشند.
"جراحت" به کارگردانی محمدمهدی عسگرپور و تهیه‌کنندگی محمدرضا شفیعی برای رمضان سال 89 از شبکه سه نمایش داده شد.. در این مجموعه امین تارخ، ثریا قاسمی، علی عمرانی، آتنه فقیه نصیری، مهوش صبرکن، محمد عمرانی، رامین راستاد، لیلا بلوکات، هستی مهدوی فر، یاسر جعفری و ... بازی کردند.
داستان این مجموعه درباره دو برادر بود که فرزندانشان قرار بود با یکدیگر ازدواج کنند، اما درگیر مشکلات بسیاری شدند و نهایتا به شدت با هم دشمن شدند. عسگرپور با ساخت "جراحت" دومین تجربه سریال‌سازی را بعد از "گل‌های گرمسیری" کسب کرد. البته او در دومین تجربه سریال‌سازی موفق‌تر عمل کرد.
مجموعه "جراحت" با 74 درصد بیننده در در سال 89 به عنوان پر بیننده ترین سریال ماه مبارک رمضان شناخته شد.
شبکه 5 هم مجموعه "نون و ریحون" را به کارگردانی فرزاد موتمن، تهیه‌کنندگی محمود رضوی و نویسندگی طلا معتضدی برای رمضان سال 89 تهیه کرد. در این سریال برزو و انوشیروان ارجمند، علی قربانزاده، امیرحسین رستمی، رضا داوودنژاد، مهران رنجبر، شبنم قلی‌خانی، بیتا سحرخیز، ملیکا شریفی‌نیا، گلاره عباسی، داریوش کاردان، فرهاد آییش، سعید پیردوست، فرامرز روشنایی و... به ایفای نقش پرداخته‌اند.
داستان "نون و ریحون" درباره پنج دوست است که با هم از کودکی در یک محل بزرگ شده‌اند. دوستی آنها در طول سال‌ها با افت‌وخیزهای فراوانی همراه بوده است. تا اینکه بر اثر فوت بستگان یکی از آنها، یک حمام به یکی از آنها به ارث می‌رسد .دوستان تصمیم می‌گیرند حمام را به یک سفره‌خانه سنتی تبدیل کنند. تبدیل یک حمام قدیمی به سفره‌خانه سنتی ماجراهای بسیاری را برای آنها به وجود می‌آورد تا آنجا که تصمیم می‌گیرند دیگر ازدواج نکنند.
*دهه نود؛آیا مناسبتی سازی از مد خواهد افتاد؟
هر طلوعی، لاجرم غروبی هم دارد. اگر دهه هشتاد ایام تاخت و تاز سریال های مناسبتی بود، دهه نود تبدیل به دوره رکود سیما در این حوزه شد. البته در این برهه هنوز هم رقابت میان شبکه ها وجود دارد اما در مجموع کیفیت آثار مناسبتی در دو سال اخیر حتی از سریال های معمولی تلویزیون هم پایین تر بوده است.
**سال 1390
شبکه یک مجموعه تلویزیونی "سقوط یک فرشته" را به کارگردانی بهرام بهرامیان و تهیه‌کنندگی رامین عباسی‌زاده برای رمضان امسال آماده می‌کند. در این مجموعه مسعود رایگان، فریبا کوثری، مهرداد صدیقیان، خاطره اسدی، هدی زین العابدین، شبنم مقدمی و ... بازی می‌کنند. داستان این مجموعه ماورایی است.
نام این مجموعه در ابتدا "اگر فردا بیاید" بود، اما بعد از مدتی "سقوط یک فرشته" جایگزین شد.
ماه رمضان سال 92 نوبت پرویز شیخ طادی بود تا به جرگه مناسبتی سازان بپیوندد. "سی امین روز" با مضمون اجتماعی و طنز برای شبکه دو سیما در 25 قسمت آماده شد و فتحعلی اویسی، میرطاهر مظلومی، محسن فاضی مرادی، فلور نظری، یوسف صیادی و ارژنگ امیرفضلی ایفای نقش کردند.
مجموعه «سی‌امین روز» روایتگر مردی به نام سیاوش است که سهواً باعث قتل برادر دوستش میشود. از آنجا که بسیار به رقابت پایبند است قتل را به گردن می‌گیرد.
شبکه سه مجموعه "پنج کیلومتر تا بهشت" را به کارگردانی علیرضا افخمی و تهیه‌کنندگی داود هاشمی روانه آنتن سیما کرد. در این سریال داریوش فرهنگ، مهدی سلوکی، شهرام قائدی، پردیس افکاری، رضا توکلی، شهنام شهابی، شبنم قلی‌خانی، نفیسه روشن، حسین سلیمانی و ... بازی می‌کنند.
داستان این مجموعه درباره دختر و پسری است که قصد ازدواج دارند، اما پسر طی یک صانحه در بیابان های حوالی بهشت زهرا به کما می رود. روح پسر جوان بعد از این اتفاق از کالبد خارج شده و در میان آشنایان و اقوامش سرگردان می شود.
"پنج کیلومتر تا بهشت" نخستین مجموعه رمضانی تلویزیون بود که برایش مراسم افتتاحیه با حضور مسئولان گرفته شد.
شبکه تهران برای ماه رمضان امسال مجموعه تلویزیونی "سه دونگ سه دونگ " را به کارگردانی شاهد احمد لو آماده کرده است. در این مجموعه سیروس گرجستانی، مرجانه گلچین، محمد کاسبی، جواد عزتی و اشکان اشتیاق بازی کردند..
**سال 1391
شبكه 1 سيما سال گذشته سريال "راز پنهان" ساخته فلورا سام را به روي آنتن برد.
در اين سريال بازيگراني چون داريوش ارجمند، پروانه معصومي، محمود عزيزي، الهام حميدي، كامران تفتي و لادن طباطبايي و سعدي پورصميمي به ايفاي نقش مي‌پردازند.
"راز پنهان" داستان دو دوست قديمي است كه پس از سال ها بر اثر اتفاقي دوباره با يكديگر مواجه مي شوند آن دو به ياد خاطرات خوش كودكي قصد دارند دوستي خود را ادامه دهند اما طولي نمي‌كشد كه بروز حواشي رابطه آن دو را دستخوش تغيير مي‌كند.
سريال "چمدان" ساخته خسرو ملكان از شبكه 2 سیما پخش شد. در اين سريال كه در رقابت با سريال "روياي گنجشك ها" ساخته راما قويدل براي پخش از شبكه 2 انتخاب شد بازيگراني چون فتحعلي اويسي، ميرطاهر مظلومي، حسن قاضي مرادي، فلور نظري و يوسف صيادي و ارژنگ اميرفضلي به ايفاي نقش مي‌پردازند.
"چمدان" روايتگر داستان چمداني است كه دست به دست مي‌چرخد و ماجراهاي جالبی را پشت سر مي‌گذارد.
سال قبل "خداحافظ بچه" به كارگرداني منوچهر هادي از شبكه جوان سيما پخش شد. این سریال روايتگر داستان زوجي خوشبخت است كه در آ‌رزوي تولد فرزند به سر مي‌برند و در اين ميان وقوع اتفاقي غيرمنتظره زندگي آرام اين زوج را به هم مي‌ريزد اين دو با انجام آزمايش در مي‌يابند مشكل ناباروري دارند و به همين دليل تصميم مي‌گيرند سرپرستي كودكي را برعهده بگيرند.
در خداحافظ بچه، بازيگراني چون آ‌تيلا پسياني، بهاره رهنما، شهرام حقيقت دوست، مهراوه شريفي نيا، بهنوش بختياري، ناصر گيتي جاه و شهين تسليمي به ايفاي نقش پرداختند.
گرچه داستان و محتوای این فیلم هیچ ارتباطی به ماه مبارک رمضان نداشت اما اقبال مردمی به آن نسبت به بقیه سریال های مناسبتی بیشتر بود.
شبکه 5 سیما برای سال 91 هیچ سریالی را تدارک ندید و مجموعه روتین شاید برای شما هم اتفاق بیوفتد را در 30 روز ماه رمضان با موضوعات مذهبی در کنداکتور جا داد.
*آمار اقبال مردمی به سریال های ماه رمضان
آمارهای مرکز نظرسنجی سیما و برخی سایت های پربازدید خبری طی دهه گذشته مشاهدات خوبی را ارائه می دهد. در واقع بالا و پایین شدن اعداد نظرسنجی ها کد هایی برای ساخت سریال به مدیران می دهد. البته بعید می دانیم مدیران محترم از این آمارها استفاده خاصی بکنند.
سال ۸۱ حداقل بیننده ۴۰ درصد (سریال عروج) و حداکثر بیننده ۷۳ درصد (پشت کنکوری ها)
سال ۸۲ حداقل بیننده ۶۳ درصد (رویای ناتمام) و حداکثر بیننده ۷۹ درصد (فقط به خاطر تو)
سال ۸۳ حداقل بیننده ۳۹ درصد (اگه بابام زنده بود) و حداکثر بیننده ۸۹ درصد (خانه به دوش)
سال ۸۴ حداقل بیننده ۴۷ درصد (مرده متحرک) و حداکثر بیننده ۸۵ درصد (متهم گریخت)
سال ۸۵ حداقل بیننده ۳۹ درصد (زیرزمین) و حد اکثر بیننده ۷۰ درصد (صاحبدلان)
سال ۸۶ حداقل بیننده - درصد (یک وجب خاک) و حداکثر بیننده ۷۹ درصد (میوه ممنوعه)
سال ۸۷ حداقل بیننده ۲۵ درصد (شکرانه) و حداکثر بیننده ۸۶ درصد (بزنگاه)
سال ۸۸ حداقل بیننده ۴۰ درصد (یک وجب خاک) و حداکثر بیننده ۷۳ درصد (پنجمین خورشید)
سال ۸۹ حداقل بیننده ۵۸ درصد (در مسیر زاینده رود) و حداکثر بیننده ۷۳ درصد (جراحت)
سال ۹۰ حداقل بیننده ۳۵ درصد (پنج کیلومتر تا بهشت) و حداکثر بیننده ۴۳ درصد ( تکیه بر باد)
*نگاهی به پرکارترین بازیگران
در سریالهای مناسبتی بعضی از بازیگران هستند که به عنوان سرجهازی سریال‌ها هر سال حضور دارند. در این بین اما حضور بازیگرانی همچون علی صادقی، سیروس گرجستانی، پوریا پورسرخ، مهران رجبی و مریم امیرجلالی بیشتر از بقیه مورد استفاده قرار گرفته و گویی جزء قرارداد حضور در این ماه هستند. بماند که مدیران شبکه برای اینکه این رقابت و جدیت را دستکم نگیرند به سراغ تیم‌های بازیگری جدید و تاپ می‌روند اما ماه رمضان برای یک عده با این ترکیب بازیگران کمدي‌پرداز مزه می‌دهد.
مطالب مرتبط
منبع: mashreghnews.ir